ΙΑΤΡΕΙΟ
ΠΑΙΔΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑΣ
ΚΑΙ ΣΤΡΑΒΙΣΜΟΥ
Ευάγγελος Δρίμτζιας MD, PhD, MRCOphth
Χειρουργός Παιδοφθαλμίατρος
Ειδικός σε Στραβισμό Παίδων - Ενηλίκων
Γράψτε τις Ερωτήσεις σας:
Κάθε μάτι διαθέτει 6 εξωτερικούς μύς (εξωφθάλμιοι), οι οποίοι ρυθμίζουν την κινητικότητά του και συνεργάζονται αρμονικά με τους μύς του άλλου ματιού με εντολή που δέχονται μέσω νεύρων από τον εγκέφαλο ώστε οι άξονες της όρασης να διατηρούνται ευθυγραμμισμένοι.
Ο Στραβισμός είναι η πάθηση κατά την οποία οι άξονες της όρασης των 2 ματιών δεν είναι παράλληλοι μεταξύ τους με αποτέλεσμα τα μάτια να μην μπορούν να συνεργαστούν σαν ομάδα.
Κάθε διαταραχή των μυών ή των νεύρων ή των κέντρων αυτών που βρίσκονται στον εγκέφαλο μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση στραβισμού.
Αντίθετα με τη γενική άποψη ότι ο στραβισμός είναι πάθηση της παιδικής ηλικίας μπορεί ωστόσο να αφορά και ενήλικες ασθενείς.
.jpg)
Στην περίπτωση αυτή, ο στραβισμός μπορεί να είναι αποτέλεσμα υπολειπόμενης παρέκκλισης των ματιών που έκανε την εμφάνισή της κατά την παιδική ηλικία και παρέμεινε ανεγχείρητος μέχρι την ενήλικη ζωή ή υπολείπεται ως αποτέλεσμα προηγούμενης χειρουργικής επέμβασης για τη διόρθωσή του.
Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που η εμφάνιση του στραβισμού γίνεται αιφνιδίως πολύ αργότερα στη ζωή. Στην περίπτωση αυτή κυριότερες αιτίες είναι νευροφθαλμολογικές και εγκεφαλικές παθήσεις, τα συστηματικά νοσήματα, όπως θυροειδοπάθειες και ο διαβήτης καθώς και τραύματα εγκεφάλου και οφθαλμικού κόγχου.
Το κυριότερο σύμπτωμα που προκαλείται από την αιφνίδια έναρξη επίκτητου στραβισμού είναι η διπλωπία, οι ασθενείς δηλαδή βλέπουν διπλά, λόγω της αδυναμίας του εγκεφάλου να απωθεί το είδωλο του παρεκκλίνοντος ματιού, όπως συμβαίνει στην παιδική ηλικία.
Η αιφνίδια εμφάνιση διπλωπίας σε ενήλικες χωρίς ιστορικό παιδικού στραβισμού οφείλεται σε καταστάσεις που προσβάλλουν τους εξωφθάλμιους μυς, τα νεύρα που τους νευρώνουν ή τον εγκέφαλο.
Τέτοιες καταστάσεις περιλαμβάνουν:
.jpg)
-
Παθήσεις θυροειδούς, με πιο γνωστή τη θυροειδική οφθαλμοπάθεια με συνοδό προσβολή και πάχυνση των εξωφθάλμιων μυών.
-
Ισχαιμικά, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια λόγω διαταραχής της αιμάτωσης του εγκεφάλου και των νεύρων που ελέγχουν τις κινήσεις του οφθαλμού.
-
Διαβήτης, λόγω διαταραχής της αιματικής παροχής των κρανιακών νεύρων που νευρώνουν τους μυς του οφθαλμού.
-
Μυασθένεια Gravis, που προκαλεί εξασθένιση όλων των μυών του σώματος συμπεριλαμβανομένου των εξωφθάλμιων μυών (οφθαλμική μυασθένεια).
-
Σκλήρυνση κατά πλάκας, με προσβολή του κεντρικού νευρικού συστήματος και των κρανιακών νεύρων.
-
Ανευρύσματα εγκεφάλου, λόγω προσβολής ή πίεσης των νεύρων που νευρώνουν τους εξωφθάλμιους μυς.
-
Όγκοι εγκεφάλου και οφθαλμικών κόγχων, λόγω μηχανικής συμπίεσης του βολβού και των μυών ή προσβολής των κρανιακών νεύρων.
-
Τραύμα κεφαλής, δεδομένου ότι κάποια από τα κρανιακά νεύρα είναι ευάλωτα σε κλειστές κακώσεις του κρανίου.
Αντιμετώπιση του στραβισμού
Η αντιμετώπιση του στραβισμού ενηλίκων διαφέρει ανάλογα τον τύπο, τα αίτια, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του και το χρόνο εμφάνισής του. Σε κάθε περίπτωση χρειάζεται εξατομίκευση της θεραπείας και αντιμετώπιση από ειδικό Στραβισμολόγο.
Η αντιμετώπιση του στραβισμού στους ενήλικες γίνεται σε πολλές περιπτώσεις για κοσμητικούς/αισθητικούς λόγους, ενώ σε περιπτώσεις που ο στραβισμός οφείλεται σε νευρολογικές/νευροφθαλμολογικές παθήσεις, η διόρθωσή του συνιστάται και για τη θεραπεία συμπτωμάτων σχετικών με τις παθήσεις αυτές, όπως διπλωπία (οι ασθενείς βλέπουν διπλά), ασθενωπία (κόπωση κατά την κοντινή εργασία) ή για τη διόρθωση νυσταγμού.
.jpg)
Σε ενήλικες ασθενείς με προβλήματα διπλωπίας ενδείκνυνται η χρήση πρισμάτων άλλοτε για σύντομο χρόνο μέχρι την ίαση της κατάστασης και άλλοτε για μεγαλύτερο διάστημα σε περίπτωση που η διπλωπία επιμένει. Κατά το οξύ στάδιο χρησιμοποιούνται πρίσματα υπό μορφή μεμβράνης που επικολλούνται προσωρινά στα γυαλιά ενώ σε χρονίζουσες καταστάσεις μπορούν να ενσωματωθούν μόνιμα.
Σε ορισμένες περιπτώσεις αντιμετώπιση του στραβισμού μπορεί να γίνει και με ενέσεις Botox. Το αποτέλεσμα είναι παροδικό και συνήθως λύνεται εντός 3 μηνών.
Η οριστική θεραπεία του στραβισμού είναι χειρουργική. Ο σχεδιασμός της κατάλληλης χειρουργικής επέμβασης είναι κρίσιμος και θα πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένο στις παθήσεις στραβισμού οφθαλμίατρο.
Η απόφαση για χειρουργείο θα ληφθεί εφόσον η διπλωπία επιμένει για μακρύ χρονικό διάστημα και η κατάσταση παραμένει στάσιμη για τουλάχιστον 6-12 μήνες μετά την εμφάνιση της νόσου.
Η βασική αρχή του χειρουργείου βασίζεται στην ενδυνάμωση / ενίσχυση των μυών που υπολειτουργούν και την αποδυνάμωση / εξασθένιση εκείνων που υπερλειτουργούν. Η φύση της πάθησης και ο προσεκτικός προεγχειρητικός έλεγχος θα καθορίσει το είδος της επέμβασης.
Η επέμβαση γίνεται υπό τοπική ή γενική αναισθησία και δεν απαιτεί νοσηλεία. Μετεγχειρητικά θα χρειασθεί θεραπεία με σταγόνες για διάστημα 2-3 εβδομάδων.
.jpg)
Σε ασθενείς με διπλωπία συνιστάται η χρήση ρυθμιζόμενων ραμμάτων. Στην περίπτωση αυτή ελέγχεται η θέση των μυών, ενώ ο ασθενής είναι ξύπνιος, μέσω ρύθμισης των ραμμάτων με σκοπό την οριστική λύση του προβλήματος.