
Ευάγγελος Δρίμτζιας MD PhD Χειρουργός Οφθαλμίατρος - Παιδοφθαλμίατρος > Συχνές ερωτήσεις > Διαθλ. παθήσεις
Συχνές ερωτήσεις για την Μυωπία, Υπερμετρωπία, Αμβλυωπία
Σε γενικές γραμμές η ακριβής πρόβλεψη είναι δύσκολη. Ο μέσος όρος παιδιών ηλικίας κάτω των 5 ετών έχουν μεταξύ 1 και 2 βαθμούς υπερμετρωπίας.
Κατά μέσο όρο, τα παιδιά παραμένουν υπερμετρωπικά μέχρι την ηλικία των 7 ετών, έκτοτε η υπερμετρωπία σταδιακά μειώνεται. Το μέσο παιδί χάνει περίπου 1½ διοπτρία υπερμετρωπίας από την ηλικία των 7 ετών έως το τέλος της εφηβείας.
Μερικά παιδιά χάνουν περισσότερη υπερμετρωπία με την ανάπτυξη και μερικά λιγότερα. Κατά γενικό κανόνα, εάν ένα παιδί έχει περισσότερους από 3 βαθμούς υπερμετρωπίας, υπάρχει μια λογική πιθανότητα ότι θα χρειαστεί να παραμείνει σε γυαλιά επ 'αόριστον.
Εάν έχει υπερμετρωπία μικρότερη από 2 βαθμούς υπάρχει μια λογική πιθανότητα ότι μπορεί να ξεπεράσει την ανάγκη για γυαλιά.
Η αύξηση της μυωπίας είναι συχνή στη διάρκεια της εφηβείας και πολλές φορές συνοδεύεται από αύξηση του ύψους.
Η πρόοδος της μυωπίας δεν συνιστά σοβαρό πρόβλημα. Η μόνη εξαίρεση σε αυτό είναι όταν η μυωπία φτάνει σε αρκετά υψηλά επίπεδα (περίπου 8 διοπτρίες) όπου το μεγάλο μέγεθος του ματιού μπορεί να συνοδεύεται από τέντωμα και λέπτυνση του αμφιβληστροειδούς στο εσωτερικό του οφθαλμού.
Δεν είναι ιατρικά σωστό να ισχυριζόμαστε ότι κάποιος είναι "νομικά τυφλός χωρίς γυαλιά", εάν η όρασή του είναι φυσιολογική με γυαλιά.
Ο όρος ``τυφλός`` σημαίνει ότι η οπτική οξύτητα είναι 1/10 ή φτωχότερη ενώ φοράει τα γυαλιά με την καλύτερη δυνατή διόρθωση. Εάν κάποιος έχει αυτό μόνο το επίπεδο όρασης και δεν μπορεί να διορθωθεί περαιτέρω με γυαλιά, τότε θα πρέπει να αναζητηθεί κάποια άλλη ασθένεια των ματιών (καταρράκτης, αμφιβληστροειδοπάθεια, κλπ) ανεξαρτήτως διαθλαστικού σφάλματος (μυωπίας, υπερμετρωπίας ή αστιγματισμού).
Η στερεοσκοπική όραση είναι ένας μόνο από τους πολλούς μηχανισμούς με τους οποίους οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται την αίσθηση του βάθους.
Ακόμα και οι άνθρωποι που έχουν ένα μόνο μάτι, και επομένως δεν έχουν στερεοσκοπική όραση, μπορεί να έχουν εξαιρετική ικανότητα να αντιλαμβάνονται το βάθος. Επομένως, κάθε παιδί μπορεί να συμμετάσχει με επιτυχία στις περισσότερες δραστηριότητες και επαγγέλματα, παρά την έλλειψη στερεοσκοπικής όρασης. Υπάρχουν, ωστόσο, ορισμένα επαγγέλματα για τα οποία υπάρχουν κανονισμοί που εμποδίζουν άτομα χωρίς στερεοσκοπική όραση να αποκτήσουν άδεια ή πιστοποίηση. Αυτές περιλαμβάνουν την πτήση ενός εμπορικού αεροπλάνου και την επαγγελματική οδήγηση ενός φορτηγού. Η στερεοσκοπική όραση μας βοηθά κυρίως όταν τα αντικείμενα βρίσκονται μέσα σε περίπου 1 ή 2 μέτρα από εμάς.
Είναι αλήθεια ότι τα άτομα που έχουν περάσει όλη τους τη ζωή με φυσιολογική στερεοσκοπική όραση εξαρτώνται ισχυρά από αυτό και δυσκολεύονται σημαντικά αν τη χάσουν. Αντιθέτως, ένα άτομο που στερήθηκε στερεοσκοπικής όρασης από την πρώιμη παιδική ηλικία είναι εντελώς διαφορετικό.
Τα άτομα αυτά μαθαίνουν να κρίνουν το βάθος χρησιμοποιώντας άλλες λειτουργίες του εγκεφάλου από την αρχή της ανάπτυξής τους, με αποτέλεσμα να μπορούν να λειτουργούν αρκετά καλά ακόμη και χωρίς στερεοσκοπική όραση.
Η τάση για τεμπέλικο μάτι τρέχει συχνά στις οικογένειες (είναι κληρονομική). Ακόμη και στην περίπτωση που κανένα άτομο στην οικογένειά σας δεν έχει τεμπέλικο μάτι, ο κίνδυνος που διατρέχουν τα υπόλοιπα παιδιά σας να αναπτύξουν την πάθηση είναι αυξημένος. Ακόμη και αν η κόρη σας φαίνεται φυσιολογική, ωστόσο μπορεί να έχει αμβλυωπία (κακή όραση στο ένα μάτι).
Εάν έχετε ένα παιδί με τεμπέλικο μάτι, τα υπόλοιπα παιδιά σας θα πρέπει να έχουν μια πλήρη εξέταση από παιδοφθαλμίατρο σε ηλικία 6 μηνών ακόμα και αν δεν έχετε παρατηρήσει κάποιο πρόβλημα.
Όταν μιλάμε για βελτίωση της αμβλυωπίας εννοούμε ότι η όραση με τα γυαλιά είναι καλύτερη από πριν, δηλαδή το παιδί βλέπει πιο καθαρά φορώντας τα γυαλιά του.
Η συνταγή που απαιτείται στα γυαλιά είναι αποκλειστικά συνάρτηση του σχήματος και του μεγέθους του ματιού. Η αλλαγή της συνταγής εξαρτάται από την αλλαγή στο μέγεθος του ματιού που αναμένεται με την πάροδο της ηλικίας και δεν εξαρτάται από τη θεραπεία για τη διόρθωση της αμβλυωπίας.
Υπάρχουν αναφορές ενηλίκων με αμβλυωπία που τραυμάτισαν το καλό τους μάτι και παρουσίασαν βελτίωση της όρασης στο τεμπέλικο. Αυτό όμως δεν συμβαίνει πάντα. Αυτός είναι ένας από τους κύριους λόγους που η διάγνωση και η θεραπεία της αμβλυωπίας πρέπει να γίνεται όσο το δυνατόν πιο νωρίς στη διάρκεια της ζωής.
Υπάρχουν επιτακτικοί λόγοι για να παραμείνετε με γυαλιά και να μην φορέσετε φακούς επαφής ή να έχετε διαθλαστική χειρουργική επέμβαση. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, τα γυαλιά παρέχουν προστασία στα μάτια σας. Εξάλλου υπάρχουν κίνδυνοι για την όραση του καλού ματιού από τη χρήση φακών επαφής ή τη διενέργεια διαθλαστικής χειρουργικής επέμβασης.
Τα γυαλιά, το κλείσιμο και η χειρουργική επέμβαση στραβισμού αντιμετωπίζουν διαφορετικές πτυχές του προβλήματος του παιδιού σας και δεν μπορούν να αντικατασταθούν μεταξύ τους.
Εάν υπάρχει σημαντικό διαθλαστικό σφάλμα (μυωπία, υπερμετρωπία ή αστιγματισμός), το κλείσιμο χωρίς γυαλιά δεν θα λειτουργήσει.
Παρομοίως, η χρήση γυαλιών μόνο, χωρίς κλείσιμο, δεν θα αντιμετωπίσει το ζήτημα της καταστολής.
Η χειρουργική στραβισμού θα ευθυγραμμίσει τα μάτια, αλλά δεν θα βοηθήσει στη βελτίωση της όρασης του τεμπέλικου ματιού.
Το κλείσιμο ή η θόλωση του καλού ματιού με σταγόνες είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την αντιμετώπιση της αμβλυωπίας. Η αμβλυωπία δεν είναι πρόβλημα που έχει να κάνει με τους μύες του οφθαλμού, αντιθέτως είναι πρόβλημα με την όραση λόγω καταστολής. Έτσι οι ασκήσεις, με την παραδοσιακή έννοια της κίνησης των ματιών με ορισμένους τρόπους, δεν θα βοηθήσουν την αμβλυωπία.
Η διαθλαστική χειρουργική δεν θα εξαλείψει την ανάγκη για κλείσιμο του ματιού. Εάν είναι επιτυχής, θα εξαλείψει ή θα μειώσει την ανάγκη για γυαλιά μόνο. Αν η όραση είναι πτωχή λόγω αμβλυωπίας, θα εξακολουθήσει να είναι πτωχή ακόμη και μετά τη διαθλαστική χειρουργική επέμβαση και το κλείσιμο θα ήταν ακόμη αναγκαίο.
Διαθλαστική χειρουργική επέμβαση ενδείκνυται μετά την ηλικία των 18 ετών όπου η ανάπτυξη του ματιού συνήθως ολοκληρώνεται και δεν αναμένεται άλλη αλλαγή στο διαθλαστικό σφάλμα.
